Лакиза Вадим Леонидович

Белорусский археолог. Кандидат исторических наук (2004).

Биография

В 1992 году окончил исторический факультет Гродненского государственного университета имени Янки Купалы. Работал учителем истории в Дятлово. С 1994 года - в Институте истории НАН Беларуси, с 2007 года - заведующий отдела археологии первобытного общества, с 2012 - заместитель директора по научной работе, с 7 декабря 2020 г. — директор Института истории НАН Беларуси. Защитил кандидатскую диссертацию на тему «Культурна-храналагічная ідэнтыфікацыя старажытнасцей ранняга і сярэдняга перыядаў бронзавага веку Беларускага Панямоння».

Научная деятельность

Занимается изучением древностей эпохи неолита, бронзового и раннего железного веков, материальную и духовную культуру первобытного населения Западной Беларуси. Выделил в позднем неолите и раннем периоде бронзового века белорусского Понемонья группу памятников типа Бершты-Русаково и Подгорновскую группу памятников круга культур шнуровой керамики, Неманскую и Верхне-Неманскую (Русаковичскую) группы памятников тштинецкого культурного круга. Открыл и исследовал более 200 памятников каменного и бронзового веков в Гродненской, Минской и Брестской областях. Исследовал раскопками многокультурные поселения Пархуты-1, 2, Приречье-2, Подгорная-4 (р. Щара), Матевчуки-1 (р. Лебяда), Бершты-2 (р. Котра), Дакудово-5 (р. Неман), Вилы-1, 2, Каменюки 6 (р. Лесная Правая), Жиличи-2 ГЭС, 3 ГЭС, 4 ГЭС, 5 ГЭС, Славичи-1 ГЭС, 2 ГЭС, Ковальцы-3 Турист, Прибрежная-1 ГЭС, 2 ГЭС, Сивково-1 ГЭС, Коматово-2 ГЭС, 4 ГЭС, 6 ГЭС, Пужичинская ГЭС (река Неман). 3 2007 г. организует и проводит археологические исследования в районах новых построек, в том числе в зонах строительства Гродненской ГЭС, Островецкой АЭС и др.

Автор свыше 200 публикаций: 1 монографии; 13 разделов в 8 коллективных научных изданиях; 1 автореферата; 1 фотоальбома, 1 научно-популярного, 1 справочно-информационного и 5 научно-информационного издания (в соавторстве); свыше 120 научных статей и материалов конференций, которые напечатаны в Беларуси, России, Украине, Польше, Литве; 58 статей специализированного научного издания «Археалогія Беларусі: энцыклапедыя»; свыше 40 энциклопедических статей; 6 раздзелов в книгах «Памяць»; более 30 научно-популярных статей.

Труды

• Даследаванне паселішча каменнага і бронзавага вякоў Дакудава 5, р. Нёман, Лідскі раён, Гродзенская вобласць / Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2005. — № 20. — С. 223 — 224.
• Даследаванне помнікаў неаліту і бронзавага веку на тэрыторыі Заходняй Беларусі / Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2007. — Вып. 23. — С. 191 — 194.
• Даследаванні на Панямонні ў 2003 г. / Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2004. — № 19. — С. 275 — 276.
• Драўляны човен са Шчары // Перамога. — 1996. — № . — 16 кастрычніка. — С.
• Кераміка позняга неаліту і бронзавага веку з паселішча Добры Бор 1 у зборы Нацыянальнага музея гісторыі і культуры Беларусі / Вадзім Лакіза // Археалагічны зборнік. — 2006. — Вып. 1. — С. 35 — 51.
• Культурна-храналагічная індэнтыфікацыя старажытнасцей ранняга сярэдняга перыядаў бронзавага веку Беларускага Панямоння: Аўтарэферат дысертацыі на атрыманне вучонай ступені кандыдата гісторычных навук: 07.00.06: 28.05.2004 / Лакіза Вадзім Леанідавіч; НАН Беларусі, Дзяржаўная навуковая ўстанова «Ін-т гісторыі». — Мн., 2003.
• Культурна-храналагічная індэнтыфікацыя старажытнасцей ранняга сярэдняга перыядаў бронзавага веку Беларускага Панямоння: Дысертацыя на атрыманне вучонай ступені кандыдата гістарычных навук: абаронена 28.05.04: зацверджана 13.10.04: 07.00.06 / Лакіза Вадзім Леанідавіч. — Мн., 2004.
• Матэрыялы тшцінецкага часу на Панямонні / В. Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 1996. — № 9. — С. 77 — 93.
• Новыя знаходкі старажытных чаўноў на Панямонні / Вадзім Лакіза // Беларускі гістарычны часопіс. — 1997. — № 1 (17). — Студзень — Люты — Сакавік. — С. 106 — 112.
• Падгорная-4 — новы шматкультурны помнік неаліту і бронзавага веку на р.Шчары / Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2003. — № 18. — С. 52 — 68.
• Пархуты I — новы помнік неаліту і бронзавага веку на Шчары / В. Л. Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 1999. — № 14. — С. 104 — 124.
• Пахаванне раннябронзавага часу на ніжняй Шчары / В. Л. Лакіза // Весці акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук. — 1997. — № 1. — С. 54 — 59.
• Раскопкі паселішча Кавальцы-3-Тыруст і разведкі на Беларускім Панямонні / Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2006. — № 21. — С. 188 — 189.
• Старажытнасці позняга неаліту і ранняга перыяду бронзавага веку Беларускага Панямоння / В. Л. Лакіза; НАН Беларусі, Ін-т гісторыі. — Мн.: Беларуская навука, 2008. — 343, [1] с.

В соавторстве

• Абухоўскі, В., Лакіза, В. Археалагічныя даследаванні на тэрыторыі Беларускага Панямоння ў 2002 г. / Віктар Абухоўскі, Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2003. — № 18. — С. 262 — 264.
• Абухоўскі В., Калечыц А., Лакіза В., Ляшкевіч Э. Этапы засялення Бабровіцкага мікрарэгіёна ў фінальным палеаліце — бронзавым веку / Віктар Абухоўскі, Алена Калечыц, Вадзім Лакіза, Элона Ляшкевіч // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2003. — № 18. — С. 14 — 24.
• Абухоўскі В., Калечыц А., Лакіза В., Чарняўскі М. Раскопкі на Аўгустоўскім канале / Віктар Абухоўскі, Алена Калечыц, Вадзім Лакіза, Міхаіл Чарняўскі // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2006. — № 21. — С. 178 — 180.
• Абухоўскі В., Калечыц А., Лакіза В., Чарняўскі М., Чарняўскі М. Археалагічнае абследаванне ўзбярэжжаў Нёмана ў зоне будаўніцтва Гродзенскай ГЭС / Віктар Абухоўскі, Алена Калечыц, Вадзім Лакіза, Максім Чарняўскі, Міхал Чарняўскі // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2004. — № 19. — С. 272 — 273.
• Калечыц А., Абухоўскі В., Лакіза В. Работы на Юравіцкай верхнепалеалітычнай стаянцы / Алена Калечыц, Віктар Абухоўскі, Вадзім Лакіза // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2006. — № 21. — С. 177.
• Калечыц А., Лакіза В., Чарняўскі М., Абухоўскі В. Археалагічныя даследаванні ў зоне рэканструкцыі Агінскага канала / Алена Калечыц, Вадзім Лакіза, Міхаіл Чарняўскі, Віктар Абухоўскі // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2007. — Вып. 23. — С. 201 — 203.
• Калечыц А., Чарняўскі М., Абухоўскі В., Лакіза В., Крывальцэвіч М., Язэпенка І., Чарняўскі М. Раскопкі паселішча Жылічы-1 / Алена Калечыц, Міхал Чарняўскі, Віктар Абухоўскі, Вадзім Лакіза, Мікола Крывальцэвіч, Ігар Язэпенка, Максім Чарняўскі // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2004. — № 19. — С. 274.
• Крывальцэвіч М., Лакіза В., Макаровіч П. Элементы культуры звонападобных кубкаў і «заходняга Тшцінца» у структурах тшцінецкага культурнага кола тэрыторыі Беларусі / Мікола Крывальцэвіч, Вадзім Лакіза, Пшэмыслаў Макаровіч // Гістарычна-археалагічны зборнік. — 2005. — № 20. — С. 27 — 39.
• Вынікі археалагічных даследаванняў узонах новабудоўляў на тэрыторыі Ашмянскага раёна: новыя помнікі і матэрыялы / Вадзім Лакіза, Зоя Харытановіч, Максім Чарняўскі // Ашмяншчына: праблемы рэгіянальнай гісторыі Беларусі: зб. навук. арт. / НАН Беларусі, Ін-т гісторыі; [рэдкал.: А. А. Каваленя (старшыня) і інш.]. — Мн.: Беларуская навука, 2011. — 390, [1] с., [1] л. каляр. іл. : іл., табл. — С. 14. — ISBN 978-985-08-1310-7.

Награды и премии

• Почетная грамота Совета Министров Республики Беларусь (2019) - за плодотворную научную и организационную деятельность, значительный вклад в развитие исторической науки, сохранение и популяризацию археологического наследия
• Премия Президента Республики Беларусь деятелям культуры и искусства (2020) - за самоотверженный труд по сохранению исторической памяти белорусского народа, создание археологического музея под открытым небом в Беловежской пуще