Штыхаў Георгій Васілевіч

Беларускі археолаг і гісторык. Доктар гістарычных навук (1983), прафесар (1989).

Біяграфія

Нарадзіўся 14 ліпеня 1927 года ў сям’і служачых. Працаваў настаўнікам у школах Гродзенскай і Гомельскай абласцях (1956—1959). Скончыў гістарычны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1956). Вучыўся ў аспірантуры Інстытута гісторыі АН БССР (1959—1962), на фарміраванне гістарычнага светапогляду Г. Штыхава значна паўплывалі У. М. Ігнатоўскі і А. Р. Мітрафанаў.

Малодшы навуковы супрацоўнік, старшы навуковы супрацоўнік, загадчык сектара, загадчык аддзела археалогіі і гісторыі Полацкай зямлі Інстытута гісторыі АН БССР (1962—2000). У 1965 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Древний Полоцк (IX—XIII вв.)» (навуковы кіраўнік — В. Р. Тарасенка). З 1982 года ўзначальваў пастаянную камісію па археалагічным даследаванні старажытнага Мінска. У 1983 годзе абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Города Полоцкой земли (IX—XIII вв.)». Прафесар (1987). З 2000 года быў галоўным навуковым супрацоўнікам аддзела археалогіі сярэднявечнага перыяду Інстытута гісторыі НАН Беларусі.

Навуковыя зацікаўленні Г. В. Штыхава: археалогія і гісторыя Беларусі VI—XIII ст., гісторыя і археалогія Полацкай землі, вытокі беларускай народнасці. Вывучае гарады Полацкай зямлі і курганныя могільнікі ранняга Сярэднявечча паўночнай і цэнтральнай Беларусі. Кіраваў экспедыцыямі па вывучэнні Полацка, Заслаўя, Віцебска, Барысава, Лукомля, Лагойска, Копысі, а таксама, у 2006 годзе праводзіў раскопкі археалагічнага помніка Баронікі — гарадзішча каля вёскі Баронікі Віцебскага раёна, якое знаходзіцца на паўночна-ўсходняй ускраіне вёскі, на левым беразе ракі Лучоса.

Падрыхтаваў 2 дактароў і 19 кандыдатаў навук. Аўтар больш за 490 прац.

Узначальваў Беларускую асацыяцыю ахвяр палітычных рэпрэсій (1992—1994).

Лаурэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1990).

Асноўныя публікацыі

• Археологическая карта Беларуси. — Вып. 2. — Мн., 1971;
• Ажываюць сівыя стагоддзі. — Мн., 1974;
• Древний Полоцк: IX—XIII вв. — Мн., 1975;
• Города Полоцкой земли (IX—XIII вв.). — Мн., 1978;
• Крывічы: Па матэрыялах раскопак курганоў у Паўночнай Беларусі — Мн., 1992;
• Старажытныя дзяржавы на тэрыторыі Беларусі. — Мн., 1999;
• Галасы далёкіх продкаў. — Мн., 1968.;
• Города Белоруссии по летописям и раскопам (IX—XIII вв.). — Мн., 1975;
• Гісторыя Беларусі: ад старажытных часоў да канца XIII ст. Вучэб. дапам. — Мн., 1994;
• Гісторыя Беларусі ў сярэднія вякі: Мн., 1996;
• Мінск — сталіца ўдзельнага княства Полацкай зямлі // Гісторыя Мінска. — Мн., 2006.
• Археолагі дапаўняюць летапісцаў / Г. В. Штыхаў. — Мінск: Беларуская навука, 2009.
• Лукомль: археологический комплекс железного века и средневековья.— Мінск: Беларуская навука, 2014.
• Узнікненне Лагойска. Гісторыка-археалагічны нарыс. — Мінск: Беларус. навука, 2015. — 106 с.