Маракоў Валерый Дзмітрыевіч

Беларускі паэт, перакладчык. Псеўданімы: В.Армак (разам з А. Мардвілкам); В.Армар (з А. Мардвілкам); В. Бор; Крыптанімы: С. Ш., В. М. (з С. П. Шушкевічам).

Біяграфія

Старэйшы сын Дзімтрыя Маракова, брат Л. і У. Мараковых. Падчас Першай сусветнай вайны ў бежанстве ў Мцэнску (Расія) і Ромнах (Украіна). У 1924 скончыў 4-ю Мінскую сямігодку і да канца 1925 працаваў мулярам разам з бацькам. У снежні 1925 па пастанове ЦБ юных піянераў і пры спрыянні А. Якімовіча прызначаны сакратаром рэдакцыі часопіса «Піянер Беларусі». Належаў да «другога прызыву» (1926) маладнякоўцаў, да якіх яго прывёў І. Барашка. У канцы 1926 пэўны час (па запрашэнні А. Звонака) жыў у Полацку, друкаваўся ў газеце «Чырвоная Полаччына». У 1927 паступіў у МБПТ, але пасля двух курсаў адкліканы з вучобы і прызначаны загадчыкам літаратурнага аддзела газета «Савецкая Беларусь», дзе працаваў з перапынкам да канца 1930. У 1931 паступіў на літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне Беларускім дзяржаўным вышэйшым педагагічным інстытуце (скончыў у 1934). Адначасова працаваў у часопісе «Чырвоная Беларусь» (1930-1934). Пасля заканчэння педінстытута перайшоў на работу ў штотыднёвіе «Літаратура і мастацтва», у якім працаваў да студзеня 1935. Член СП БССР (з 1934). У пачатку 1935 быў выключаны з Саюза пісьменнікаў на 6 месяцаў за надрукаваны верш «Песня перамог». Спрабуючы пазбегнуць арышту, паехаў у м. Чэрнеўка Барысаўскага р-на, але вярнуўся дадому.

21 сакавіка 1935 арыштаваны як «член контрреволюционной нацдемовской организации», у маі 1935 арыштаваны таксама бацька паэта, стараста Козыраўскай царквы Дзмірый Маракоў. 7 ліпеня 1935 справа В. Маракова была спынена, паэт быў выпушчаны з турмы НКУС.

Паўторна арыштаваны 6 лістапада 1936. Асуджаны выяздной Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 28 кастрычніка 1937 да ВМП з канфіскацыяй маёмасці. Расстраляны 29 кастрычніка 1937 разам з 22 іншымі беларускімі літаратарамі.

Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 23.4.1957. Асабовая справа М. № 10234-с захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.

Творчасць

Дэбютаваў вершамі ў чэрвені ў 1925 (газеты «Чырвоная змена», «Малады араты» і інш.). Аўтар зборнікаў паэзіі «Пялёсткі» (1926), «На залатым пакосе» (1927), «Вяршыні жаданняў» (1930), «Права на зброю» (1933), «Лірыка» (1959), «Вяршыні жаданняў» (вершы і паэмы, 1989). Пераклаў на беларускую мову асобныя творы М. Галоднага, А. Новікава-Прыбоя, П. Тычыны.

У 1930-я М. Гарэцкі пісаў пра В. Маракова: «Маракоў вызначаецца лірычнасцю, эмацыйнай напружанасцю, гучальнасцю сваіх вершаў. У яго шмат пачуцця, ён любіць яскравыя фарбы і гучанне».

Бібліяграфія

• На залатым пакосе: Вершы. Мн., 1927;
• Вяршыні жаданняў. Паэзія. Мн., 1930;
• Права на зброю: Вершы. Мн., 1933;
• Лірыка. Мн., 1959;
• Вяршыні жаданняў: Вершы, паэмы. Мн., 1989.;
• Рабінавая ноч: Выбранае. Вершы, паэмы, проза, публіцыстыка, крытыка, пераклады. Мн., 2003.

Спампаваць кнігі